0%

İnsan gözünün görebildiği ve görünür ışık spektrumunun bir kısmına mavi ışık deniyor. 380-500 nanometre arasında titreşen, en az dalga boyunu ve en uzun enerjiyi içeren mavi ışık, görünen ışıkların yaklaşık olarak 1/3’ünü oluşturuyor. Yüksek enerjiye sahip olduğu için diğer ışıklara nazaran daha fazla zarar veriyor. Mavi ışık tablet, bilgisayar, LED, gece lambası, telefon vb. elektronik ürünlerde bulunan bir ışık türü. Elektronik aletlerin yanı sıra güneşte de mavi ışığa rastlamak mümkün oluyor. Mavi ışık iyi ve kötü olmak üzere iki sınıfa ayrılıyor. Telefon, tablet, bilgisayar gibi elektronik parçalardan alınan mavi ışık zararlı olurken, güneşten alınan oldukça faydalı. Üstelik güneşte olan mavi ışığa her zaman ihtiyaç duyuluyor. Çünkü güneşte yer alan ışık gözbebeklerin tepkisi açısından son derece önemli olup, odaklanma seviyesini arttırabiliyor. Teknolojik aletlerde yer alan ışık ise son derece kötü oluyor. Çünkü bu ışığın enerji düzeyi oldukça yüksek. Ekrandaki dalga boyunun uzun olmamasıyla beraber yayılan mavi ışık elektronik cihazlarda zaman geçiren insanlara ciddi anlamda zarar veriyor. Mavi ışığın verdiği zarar kısa süreli olduğu gibi çoğu zaman uzun vadeli sorunlarda çıkarabiliyor. Bu zararı azaltmak adına gözleri mavi ışıktan korumak oldukça mühim bir detay oluyor.

 

Mavi Işık Nerelerde Bulunur?

Mavi ışık kaynağı en fazla güneşte yer alıyor. Gün içerisinde dışarıda olmak ise doğrudan mavi ışık almaya yol açıyor. Ancak düz ekran televizyon, floresan, LED aydınlatma, tablet gibi birçok insan yapımı alette mavi ışık kaynağı bulunuyor. En fazla bilgisayar, akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, akıllı telefon ve diğer elektronik cihazların ekranları çok büyük oranda mavi ışığı yayıyor. 

Elektronik cihazların yaydığı HEV ışık miktarı, güneş tarafından verilen HEV ışığının yalnızca az bir oranını içeriyor. Ancak bireylerin elektronik ürünlerle harcadıkları mesai, ekrana olan yakınlık düşünüldüğünde pek çok göz doktoru ve diğer sağlık uzmanları mavi ışığın sağlık üzerinde uzun vadeli etkilerinden endişeleniyor. 

 

Mavi Işık Cildimizi Nasıl Etkiler?

Mavi ışık gözlerdeki retina aracılığıyla beraber sinyalleri direkt alıyor. Bu durumda beynin olumsuz bir biçimde etkilenmesine yol açıyor. Kafa bölgesinde meydana gelen sebepsiz bir ağırlık, baş ağrısı gibi süreçler doğrudan kendini hissettiriyor. Beyne giden bu sinyaller cildin kolajen ve elastin liflerini azaltma konusunda etkisi oluyor. Bu durum ise, cildin erken yaşlanmasına yol açıyor. 

Elastin ve kolajen kaybı yaşayan cildin erken yaşlanma belirtileri içinde ince çizgi, sarkma, mat bir görünüm yer alıyor. Cildin stres yaratması hususunda doğrudan etkili olan mavi ışık cildin hızla hücre kaybetmesine de sebebiyet veriyor. Hücre kaybıyla beraber yorgun, mat ve yaşlanma hızı artan bir cilt ile karşılaşılıyor. Teknolojik cihazlarda geçirilen zamanın artması yalnızca fiziksel bir etki bırakmıyor, ruhsal olarak da etkiliyor. Mavi ışığın yarattığı her etki insandan insana değişiklik gösteriyor. Cilt çok hassas bir yapıda olduğu için çevre, bulunan ortam, tüketilen yiyecekler ve çok daha fazlası zarar veriyor. Mavi ışığa da sıklıkla maruz kalınması cildin renk değiştirmesine ve lekelenmesine yol açıyor. Bu durum da cildin kendini yenileme hızı da bir hayli azalıyor. Yorgun bir görünüm, göz altında torbalanma, morarma ve koyulaşma gibi çeşitli sorunlar ile kaçınılmaz oluyor. 


Mavi Işık Zararları Nelerdir?

Mavi ışık vücudu hem fiziksel hem de zihinsel olarak kötü etkileyebiliyor. Özellikle ekrandan alınan mavi ışık, gözlerde kalıcı bir hasar oluşturabiliyor. Çünkü mavi ışık direkt gözlerdeki retinayı etkiliyor. Bu sebeple, ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan sarı nokta hastalıklarının daha erken yaşlarda kendini göstermesine neden oluyor. Dijital ekranlara çok yakın bakan ve ekranlar karşısında fazla zaman geçiren insanlarda mavi ışık gözün hem ön hem de arka çapını arttırıyor. Bu durumda ise miyop hastalığının görülme olasılığı eskiye nazaran daha da artıyor. Mavi ışık uyku düzeninin bozulmasına da yol açıyor. Mavi ışığı yansıtan birçok ekran uyumak için gereken melatonin hormonunun salgılanmasını bir hayli yavaşlatıyor. Çünkü ilgili hormon karanlık ortamları seviyor ve salgılanıyor. Mavi ışığa maruz kalma saatleri de uyku düzeni bozuklukları, göz yorgunluğu, odaklanma zorluğu, göz kuruluğu, tahrişi, bulanık görme gibi birçok rahatsızlığa sebebiyet veriyor. Gözlerde meydana gelen kaşıntı, odak dağınıklığı, yanma, bulanık, çift görme, baş ağrısı, dijital ekrana çok bakma gibi durumlarda mavi ışıktan kaynaklı olarak meydana geliyor. Mavi ışık kansere de sebep olabiliyor. Yapay ışıklandırmanın çok olduğu alanlarda kadınlarda meme kanseri görülürken erkeklerde ise prostat kanserine fazlasıyla rastlanıyor. Doğrudan mavi ışıktan kaynaklı olmasa da onunda kötü etkisinden korunmak gerekiyor. Cep telefonuna, tablete, bilgisayara ve diğer elektronik cihazlara bakıldığında normalden daha çok göz kırpma işlemi gerçekleşiyor. Bu durum ise göz kuruluğuna neden oluyor. Göz kuruluğunun sonucunda kornea adındaki saydam tabakada bazı komplikasyonlar görülebiliyor. Bu durumda ilerleyen zamanlarda miyop olunmasına yol açıyor. Ekranda harcanan süre arttırıldığında vücuda birçok olumsuz dönüşü oluyor. Ekranda yayılan mavi ışık, hormon seviyesinde de değişikliklere sebep oluyor. Sindirim sisteminin yavaşlamasına neden olan bu durum açlık hissini de bir hayli tetikliyor. 


Mavi Işıktan Korunma Yöntemleri

Mavi ışık vücudun fiziksel ve ruhsal sağlığını bozan etkenlerden biri olarak dikkat çekiyor. Sıklıkla maruz kalınan bu ışık sonucunda uzun vadede birçok hastalık baş gösterebiliyor. Ancak mavi ışıktan korunmanın birçok yolu bulunuyor. Bunlar: 

  • Geceleri cep telefonuna bakma süresini azaltmak, kullanılması gerekiyorsa gece modu alarak kısa bir süre kullanmak gerekiyor. Mavi ışığı önleyen filtre uygulamalarını ilgili uygulama marketten indirmek de korunmayı sağlıyor. 
  • Mavi ışıktan koruyan gözlük tercih edilebiliyor. Bu gözlüğün elektronik cihazları kullanırken takılması, mavi ışığı büyük ölçüde azaltıyor.  
  • LED aydınlatmaların yer aldığı bölümlerde fazla zaman harcamamak da mavi ışığı engelliyor.
  • Gece uyurken odanın tamamen karanlık olması mavi ışığı azaltıyor.
  • Floresan lamba yerine sarı lamba kullanımı öneriliyor.
  • Telefon, tablet, bilgisayar gibi vakit geçirilen cihazları kullanırken ara verilmesi mühim oluyor. Bu molalar 20’şer dakika olabiliyor. Verilen molalarda ise uzağa bakılması ve gözlerin rahatlatılması gerekiyor. 

Yukarıdaki hususlar göz önünde bulundurulduğunda mavi ışıktan büyük ölçüde korunmak mümkün oluyor.


Çocuk Güvenliği

Tablet, telefon ve bilgisayar gibi elektronik cihazlarda sıklıkla zaman geçiren çocuklarda da mavi ışığın zararlarına rastlanıyor. Çocukların başta kalitesiz ve yetersiz bir uyku uyumalarına yol açıyor. Vücudun tüm sistemleri uyku halindeyken düzenleniyor. Bundan dolayı yeterince uyunmadığı durumlarda sistemler arasında bir uyumsuzluk hali görülebiliyor. Bu da doğal olarak şekere, tansiyona, hormanol problemlere, kas- eklem- damar hastalıklara ve mide bağırsak hastalıklarına yol açıyor. Mavi ışık çocuklarda kalıcı bir bellek bozukluğu yaratıyor. Bu durum ise çocukların öğrenme sürecinin uzamasına ve öğrenmenin kalıcı olmamasına yol açabiliyor. Daha birçok olumsuzluğu beraberinde getiren mavi ışık için çocuk güvenliğinin sağlanması gerekiyor. Bilgisayar tablet ve telefon gibi cihazlarda geçirilen sürenin kısıtlanması mühim oluyor. Bununla beraber mavi ışık korumalı olan gözlüklerin kullanılması çocukların gözlerini dolaylı olarak da fiziksel ve zihinsel yapısını korumada etkiliyor.