Bitcoin'den Blockchain'e Kripto Para Terimleri

Bitcoin’den Blockchain’e Kripto Para Terimleri

Bitcoin, Blockchain gibi sistemler hakkında fikir sahibi olmak için öncelikli olarak kripto paranın anlamını bilmek gerekir.

Kripto Para ve Bitcoin Nedir?

Kripto paralar, aslen var olmayan ancak sanal para birimi olarak kullanılan dijital para birimlerinin genel adıdır. Kripto para denildiği zaman akla ilk olarak Bitcoin’in geliyor olması son derece normal bir durumdur çünkü Bitcoin ilk defa kripto para olarak 2008 yılında ortaya çıkmış bir dijital paradır. İlk çıktığı dönemde fiziksel ödemeler ya da banka ödemeleri gibi konularda problem yaşayan insanların sanal ödeme aracı olarak ortaya çıkan Bitcoin, zaman içerisinde öyle popüler olmuştur ki ardından binlerce farklı kripto paralar oluşmuştur. Zaman içerisinde büyük bir başarı sağlayan kripto paralara bağlı olarak bu paraları işleyen kripto borsalar oluşmuştur. FTX borsası gibi kripto para borsaları dönemin en popüler kripto para borsalarından olmuşlardır. FTX borsası, yakaladığı başarıyla Temmuz 2021 yılında dünyadaki en büyük 3.kripto para borsası olmuştur ancak şirket içinde yaşanan birtakım olumsuzluklar neticesinde batmıştır.

Kripto paraların günlük hayatta kullanılan ve geçerliliği olan paralardan farkı bir merkez ya da kurum tarafından üretilmiyor olmasıdır. Yani kendi para birimi ne ise ona göre resmi darphanelerde para basan herhangi bir devlet tarafından kripto paralar üretilmez. Devletlerin üretimini yapmadığı kripto paralar da haliyle çoğu devletin hukukunda yer alan para ile ilgili kanunlardan muaf olmuştur ve bu sayede herhangi bir hukuki engele takılmak istemeyen yatırımcıların da oldukça ilgisini çekmiştir. Zaman içinde kripto paraların inanılmaz derecede dünya genelinde popüler olması kripto para borsası gibi yeni sektörler ortaya çıkartmıştır. Popülerleşen kripto paraların güvenilir bir şekilde korunması ise bu popülerlikle birlikte oluşan beklenen bir durum olarak karşımıza çıkar. Birçok dünya bankası ise kripto parayı zaman içinde tanımış ve çeşitli Blockchain gibi sistemler üzerinde çalışmışlardır.

Blockchain Nedir?

Blockchain kripto paralardan sonra hayatımıza girmiş bir terimdir. Temelde, herhangi bir iş ağındaki hesapların takip edilmesi, güvenliklerinin sağlanması, yapılan işlemlerin kaydedilmesi gibi süreçleri kolaylaştıran, güvenlik endişelerini en aza indirmeyi hedefleyen bir sistemdir. Bahsi geçen iş ağında yer alan varlık somut ya da soyut olabilir. Örneğin kripto paralar, döviz kurları, arabalar, yatlar, evler olabilir. Soyut olarak ise; patentler, fikirler, senaryolar, markalaşma, telifler olabilir. Kısacası değeri olan her ama her şey ilgili blockchain ağından takip edilebilir ve bu sistem üzerinden alınıp satılabilir. Böylelikle hem alım satım ve takip kolaylaşmış olurken hem de güvenilirlik ön plana çıkar. Blockchain ya da Türkçedeki karşılığı ile blok zinciri, benzeri yapılardan hız olarak farklılık gösterir. Bilindiği üzere bankalar, borsalar gibi para ile anlık işi olan sistemler için hız hayati önem taşır. Blockchain teknolojisi ile hesaplar arasındaki veri alışveriş hızı maksimum seviyelere çıkar.

Bu sistemin ortaya çıkmasını sağlayan başta Bitcoin olmak üzere kripto para terminolojisine yakından bakmakta fayda var.

Kripto Para Terimleri ve Anlamları

Altcoin

Bitcoin dışında var olan diğer kripto para birimlerinin genel adıdır. Bitcoin’den sonra çıkan ve Ethereum, Ripple gibi coinler gibi ne kadar popüler olursa olsun bu paraların tamamı altcoin olarak adlandırılır.

Address

Dijital paranın gönderilip alındığı yerin adı olarak bilinir. Kredi kartlarında ya da banka hesaplarındaki IBAN gibi düşünülebilir. Kısaca özetlemek gerekirse kripto paraların IBAN adresi demek yanlış olmaz.

ATH

Kripto paralarla ilgilenen hemen hemen herkesin muhakkak en az bir kere duyduğu, en popüler kripto terimlerinin başında AHT gelir. AHT orijinal anlamdaki harflerin baş harflerinin kısaltmasıdır. All time high yani tüm zamanların en yüksek değeri anlamına gelen bu kısaltma, sürekli inişli ve çıkışlı bir periyod izleyen kripto paralarının en yüksek değere ulaştığı zaman kullanılır. Eğer bir kripto para için AHT zamanı ya da dönemi şu tarihlerdeydi ya da AHT denildiği zaman bilmek gerekir ki o para en yüksek değerine ulaşmıştır.

Cryptocurrency

Currency İngilizcede para birimi anlamına gelir. Kelime anlamı olarak kripto para birimi anlamına gelen Cryptocurrency tamamen kriptografiye özgün bir para birimidir.

Fork

Kelime anlamı olarak çatal, çatallanma anlamına gelen bu kelime blok zincirinde alternatif bir versiyon oluşturulduğu zamanlarda kullanılan bir terimdir. Bu terim blok zincirinde kripto para sağlayıcıları piyasaya çıkardıkları kripto paraya benzer paralar oluşturduğu zamanlar kullanılır.

Bear

Ayı piyasası olarak bilinen bear, kripto piyasalarının durağan hatta gerilediği ve bir müddet daha gerilemesinin devam edeceği dönemlerde kullanılır. Ayı dönemine girdik gibi terimleri sıklıkla duymamızın sebebi budur.

Bear Trap

Ayı piyasasına bağlı olarak ortaya çıkan bir terimdir. Kripto piyasaları ayı dönemlerinde olduğu zaman piyasadaki istikrarsızlıktan faydalanmak için ortaya çıkan bir grup tarafından yapılan piyasa manipülasyonunun adıdır. Bu tuzağı kuran manipülasyoncuların elinde yüklü miktarda sermaye olur ve piyasa düşüş dönemindeyken yüksek oranda kripto para satın alırlar. Daha sonra yapılan bu alım neticesinde yatırım yapılan kripto paranın borsasında bir hareketlenme meydana gelir ve piyasada var olan kripto para sayısı azalır. Belirli bir süre alım yapıp bekledikten sonra alınan parayı çok daha yüksek bir meblağda satarlar.

Bull

Ayı piyasası gibi kripto piyasalarında bir de boğa piyasası vardır. Ayının tersine boğa piyasasında kripto paralar yükselişe geçer ve alıcıların bu dönemlerde daha fazla kripto para alması beklenir ve böylelikle piyasada hareketlilik meydana gelir.

FOMO

Tam kelime anlamıyla kaçırmaktan korkmak anlamına gelen bir kısaltma olan FOMO, fear of missingout’ın kısaltmasıdır. Özellikle ülkemizde sıklıkla meydana gelen bu durum, özellikle Bitcoin’in yaşadığı değer artışıyla birlikte oluşmuştur.

Whale

Balina olarak Türkçe kullanılan bu terim elinde yüksek meblağda kripto para tutan yatırımcıları tabir etmek için kullanılır.

Mining

Ülkemizde de son derece popüler olan bir uğraş olan mining, kripto para madenciliği anlamına gelir. Yüksek kalite bilgisayar donanımlarıyla var olan kripto para birimlerin yerini oluşturma sürecidir.

Zerocoin

Anonim bir şekilde, iz sürmesini engellemek için Zcoin teknolojisi ile işlem yapmak anlamına gelen bir kripto para terimidir.

Satoshi

Bitcoin’in yüz milyonda birine tekabül eden terimdir. 0.00000001 BTC olarak gösterilir ve Sats diye kısaltılır.

Ethereum

2015 yılında kurulmuş olan, açık kaynak koda sahip bir blockchaindir. FTX borsası problemleri yaşandığı dönemde FTX hackerinin binlerce ethereum satışı yaptığı öne sürülmüştü ve bu haberle ülkemizde kripto paraya ilgisi olmayan insanların bile ilgisini çekmişti.

Fan Token

Spor kulüpleri tarafından üretilen ve kulüplerin taraftarları tarafından piyasada değer kazanmak amacıyla ortaya çıkan kripto para birimleridir. Dünyaca ünlü futbol kulüplerinden ülkemizdeki birçok futbol kulübüne kadar birçok kulüp takımları adına bu kripto paralardan piyasaya sürmüştür. Satın alan taraftara çeşitli avantajlar sağlamasıyla daha fazla piyasada işlem görmesi planlanan bu tokenler halen kripto borsalarında varlıklarını sürdürmektedir.

Hold

Kripto paraların değerleneceği manasında elde tutulmasını anlatan bir terimdir. Var olan kripto paraların ilerde değerlenme ihtimaline karşı kripto paraları biriktirmek için hold, bekle ya da tut anlamına gelen bu terim kullanılır.