0%

Günümüzün en popüler konuları arasında yer alan dijital vatandaşlık, gelişen internet ortamını çok daha verimli şekilde kullanmayı hedefliyor. Sanal platformların sürekli olarak gelişmesi ve bununla birlikte hizmet, üretim ya da eğitim alanlarının da bu platformlar üzerinde gelişmesi, internet ortamında sunulan imkanların artmasına yardımcı oluyor. Her ne kadar kişilerin sosyal medya ve benzeri ortamlarda yapabileceklerinin de sınırı her geçen gün artıyor olsa da bununla birlikte online ortamlardan yürütülebilecek resmi işler ve devlet işleri de artmaya devam ediyor. Bu noktada ise karşımıza dijital vatandaşlık ifadesi çıkıyor. Peki, dijital vatandaşlık ne demektir ve dijital vatandaşlık eğitimi hangi detayları içermektedir?

Dijital Vatandaşlık Ne Demek?

Bilgi teknolojileri ve internet ortamının günden güne gelişmeye devam etmesi, kullanıcıların resmi işlerinin birçoğunu da bu ortamlar üzerinden gerçekleştirebilmesine imkan sağlıyor. Bu sayede kişiler fiziksel olarak başvuru yapmadan sadece internet üzerinden bankacılık işlemleri, eğitimler ya da alışveriş gibi birçok işlemi gerçekleştirebiliyor. Ancak her ne kadar teknolojiler gelişmeye devam ediyor olsa da bu bilgi teknolojilerinde yaşanabilecek sorunlar da artmaya devam ediyor. Bu noktada ise karşımıza dijital vatandaşlık ifadesi çıkıyor. Dijital vatandaşlık, kişilerin internet ortamında atması gereken tüm adımların ve bu sırada izlenmesi gereken etik kuralların belirlenmesi için oldukça büyük önem taşıyor. 

Genel anlamda bakıldığı zaman dijital vatandaşlık, kişilerin dijital ortamlarda izlemesi gereken tüm adımların daha güvenli hale getirilmesi için oldukça önemlidir. Dijital vatandaşlık çerçevesinde, internet ortamını ve dijital platformları kullanırken kişilerin dikkat etmesi gereken farklı birçok etik ve davranış değerleri bulunuyor. Dijital vatandaşlık eğitimi ise kişilerin bu etik değerleri daha kolay benimsemesi ve atması gereken adımları belirlemesi için oldukça önemlidir. Peki, sorumlu bir dijital vatandaşın özellikleri nelerdir?

Sorumlu Bir Dijital Vatandaşın Özellikleri Nelerdir?

Dijital vatandaşlık ifadesi, kişilerin dijital ortamlarda insan ilişkilerinde ya da online işlemlerini gerçekleştirirken izlemesi gereken adımların bir bütünü olarak ifade edilebilir. Dijital vatandaşlık eğitimleri de kişilerin bu adımları öğrenmesi ve günlük hayatlarında daha başarılı şekilde uygulamaları için kullanılmaktadır. Dijital vatandaşlık içerisinde kişilerin günlük hayatında izlemesi gereken etik ilkeleri gibi davranış ve düşüncelerin, dijital ortama uyarlanmış şekilleri de bulunmaktadır. Genel olarak bakıldığında ise sorumlu bir dijital vatandaşın özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

Dijital vatandaşlar, interneti doğru ve etkin şekilde kullanabilme becerilerine sahip olmalıdır. Bu kapsamda sorumlu bir dijital vatandaşın arama motorlarını kullanabilme becerilerinin yüksek olması gereklidir. Aynı zamanda internet erişiminin günlük belirli zamanlar ile sınırlı kalmaması gereklidir. İyi bir dijital vatandaşın internet erişimi her an olmalıdır. 
İnternet üzerinden erişilen bilgilerde her ne kadar doğruluk payı olsa da bu bilgiler genellikle yanıltıcı ya da eksiktir. Sorumlu bir dijital vatandaşın, internet ya da çeşitli dijital platformlar üzerinden öğrendiği bilgilerin doğruluğunu farklı kaynaklardan da araştırmalar yaparak kontrol etmesi gereklidir. Genel olarak internet üzerinden karşılaşılan bilgiler, şüpheci bir yaklaşım ile sindirilmelidir. 
Sorumlu ve iyi bir dijital vatandaşın bir diğer özelliği, internet üzerinden kendilerine sunulan online alışveriş ya da online bankacılık gibi hizmetleri etkin şekilde kullanabiliyor olmaktır. Bu noktada bilinmesi gereken, bu hizmetlerin kullanılmasının zorunlu olmadığıdır. Ancak dijital vatandaşların online bankacılık ya da alışveriş gibi hizmetleri ihtiyacı olduğu zaman ek bir yardıma ihtiyaç duymadan rahatça kullanabiliyor olması gereklidir. 
Sorumlu bir dijital vatandaşın, internet üzerinden açık kaynaklı olarak olsa da edindiği bilgileri kaynak göstermeden kullanmanın, bilgi hırsızlığı anlamına geldiğinin farkında olması gereklidir. Öğrenilen bilgiler her ne kadar çeşitli platformlarda herkese açık şekilde paylaşılıyor olsa da kişilerin bu bilgileri başka bir platformda kullanırken kaynak göstermesi gereklidir. 
Dijital platformlarda gezinirken insan ilişkilerine özen gösterilmeli ve başka kişilere zarar verici içerikler paylaşmamaya özen gösterilmelidir. 
İnternet ortamında başınıza gelebilecek olan tüm olumsuz durumların farkında olmalı ve buna göre hareket etmelisiniz. Siber suçlar konusunda bilinçli dijital vatandaşlar, bu çerçevede daha dikkatli davranarak kendini suçlara karşı koruyabiliyor.
Dijital vatandaşların dikkat etmesi gereken bir diğer nokta, kişisel verilerini korumak ve bunları üçüncü parti kişiler ile paylaşmamaktır. Kullanılan sosyal medya hesapları ya da benzeri platformlarda bulunan kişisel hesap güvenliğinizi korumak, sizin yapmanız gereken bir faaliyettir. 
Sorumlu dijital vatandaşların dikkat etmesi gereken en temel noktalardan bir tanesi de internet kullanım saatleridir. Vatandaşların internet kullanımında, internete bağımlı olmaları gerçek hayatlarında çeşitli sorunlar ile karşılaşmalarına neden olacaktır. Bu nedenle internete bağlanmak ile internete bağlı kalmak arasındaki farkın iyi ayırt edilebilmesi gereklidir. 
Dijital vatandaşların dikkat etmesi gereken bir diğer önemli nokta ise, dijital platformlarda insan ilişkileridir. Dışarıda normal hayatta yapılmayacak davranışların, internet üzerinde daha rahat yapılabilmesi her ne kadar kişilere bunları yapabilecekleri gibi geliyor olsa da sosyal hayatta yapılamayacak şeylerin, internet ortamında da yapılmaması gerekiyor.


Dijital Vatandaşlığın Kapsamları Nelerdir?

Sorumlu bir dijital vatandaşın, dijital vatandaşlık kapsamlarına iyi hakim olması ve kullandığı tüm sosyal medya ve diğer platformların sınırlarını iyi bilmesi gereklidir. Bu kurallara hakim olan kişiler, insan dijital platformlardaki insan ilişkilerinde de başarılı hale gelerek internet platformlarını çok daha verimli ve etkin şekilde kullanabiliyor. 

Erişim Haklarında Eşitlik: Günümüzün gelişen internet ve dijital ortamında, tüm vatandaşların bu şartlardan eşit olarak yararlanması gereklidir. Tüm vatandaşlara eşit dijital erişim imkanları sunulması ve teknolojinin belirli standartlar çerçevesinde tüm vatandaşlara sunulması, dijital vatandaşlığın kapsamında değerlendirilmektedir. Bu kapsamda kişilerin din, dil ya da etnik köken gibi farklılıkları bir kenara bırakılarak tüm kişilere eşit haklar sunulmalıdır. 
Dijital Ticaret İmkanları: Dijital platformlar üzerinde alışveriş yapacak olan tüm kişiler için bu platformlar daha açıklayıcı ve kolay hale getirilmelidir. Dijital ortamların zorlu altyapıları ya da karmaşık mağaza görünümleri, alışveriş işlemlerinde çeşitli zorluklara ve firmaların haksız kazançlar elde etmeye çalışmasına neden olabiliyor. Bu nedenle dijital ticaret imkanları mümkün olduğu kadar basit ve kullanışlı olmalıdır. 
Dijital Öğrenme: Kişiler artık bilgiye ulaşma sürecinde dijital ortamların öneminin arttığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Günümüzde bilgiye ulaşma ve eğitim alma alanlarında fiziksel yöntemler sıklıkla tercih ediliyor olsa da dijital ortamların düzgün kullanılması, bilgiye erişim imkanlarını oldukça hızlandırıyor. 
Dijital İletişim Avantajları: İnternet ve teknolojinin günümüzdeki kadar gelişmesi ile birlikte artık kişiler teknolojinin tüm imkanlarını kullanarak çok daha hızlı iletişime geçebiliyor. Dijital ortamda kullanıcıların, tercih edebileceği tüm iletişim ağlarının farkında olması ve bunları etkin şekilde kullanabilmesi gereklidir. Cep telefonlarından kısa mesajlara, çeşitli iletişim uygulama ve platformları ile birlikte elektronik postalar, günümüzün en çok kullanılan dijital iletişim ağları arasında yer alıyor. 
Dijital Etik ve Kanunlar: Dijital platformlarda kişilerin birbirilerine ve topluma karşı olan davranışlarının iyileştirilmesi ve bu davranışların bir standarda oturtulması, tüm dijital platformların ortak görevi olarak görülmektedir. Bu çerçevede karşımıza etik ve kanun olmak üzere iki farklı kavram çıkıyor. Dijital etik, daha çok bu platformlarda kişilerin başka kullanıcılara zorbalık ya da olumsuz davranışlar sergilemesi sonucu oluşan aktiviteler olarak nitelendirilmektedir. Her ne kadar çeşitli platformlarda direkt olarak yasak olmasa da günümüzde çeşitli dijital platformlar, dijital zorbalığa karşı da önlem almaya başlıyor. Bunun yanı sıra dijital kanunlar, yasadışı yayın, bahis ve benzeri kanuna aykırı davranışların gerçekleştirilmesi durumunda geçerlidir.